Pitanje:
Možete li nam objasniti tačno ko se u islamu naziva šejh, a ko ne. Naime, ovo me buni, jer vidim da se neko zove šejh čim završi neki islamski fakultet. U prvo vrijeme sam čuo da se šejh kaže osobi koja je dokazana po svom velikom šerijatskom znanju i radu za islam.
Odgovor:
Šejh je, kao što je poznato, riječ arapskog porjekla. U arapskom jeziku može poprimiti brojna značenja, od kojih su: starac, poglavar, profesor, nastavnik, učitelj, učenjak, naučnik, otac, predak, duhovni vođa itd. Ciljano značenje se prepoznaje kontekstom u kojem je riječ upotrebljena. Kada se šejhom naziva učenjak – poznavalac šerijatskih znanosti često se uz riječ šejh dodaju određeni nazivi kojima se želi još više istaći poštivanje, te se kaže, naprimjer: se'adetu šejh, fadiletu šejh, me'ali šejh. Ti nadimci se razlikuju shodno položaju i službi onog ko se njima oslovljava.
Titula carigradskog muftije nazivala se šejhul-islam, kao što se time nazivao veliki ili vrhovni muftija u Egiptu i Tunisu. Ponekad se određeni alim naziva šejhul-islam, čime se želi aludirati na njegovu stručnost i duboko znanje u svim segmentima šerijata, poput šejhul-islam Ibnu Tejmijje, rahimehullah.
Izraz „šejh“ se udomaćio u našem jeziku, naročito kod religiozno revnije omladine, ali i pored toga njegova upotreba nije precizna. Moguće je da se višeznačna upotreba u arapskom jeziku odrazila i na naš jezik. Ne postoji striktno odredište koje bi ograničilo upotrebu izraza isključivo u određenom značenju, nego se to vraća na govorni običaj i opću prihvaćenost.
U pravilu šejhom se naziva veliki učenjak i dobar poznavalac islamskih nauka, međutim, ocjena da određena osoba nosi takve epitete je subjektivna, stoga se dešava da se kod nekog smatra šejhom, a kod nekog ne.
Isto tako, okolina ima veliki utjecaj. U sredini gdje je islamsko znanje rašireno i na visokom nivou uvjeti da se neko tretira šejhom su zahtjevni, za razliku od sredine kojom prevladava neznanje.
Ponekad se neko nazove šejhom laskajući mu ili iz optimizma – ne bi li u budućnosti uistinu zaslužio takav naziv. Sve dok se izrazom razumije željeno značenje i koristi se u lijepoj namjeri u njegovoj primjeni ima širine. Svemogući Allah najbolje zna.
Odgovorio: Mr. Hakija Kanurić
